मोहन प्रसाद आचार्य
स्थानीय नाम:- हलेदो ,बेसार
अंग्रेजी नाम:- Turmeric
बैज्ञानिक नाम :- Curcuma Longa
संस्कृतीक नाम:-हरिद्रा,पितिका दिर्घरागा
वनस्पतिक नाम :-Zingiberaceae
उपयोग:-कफ बिकार ,कलेजो को बिकार ,रक्त बिकार ,अतिसार प्रमेह चर्म रोग नेत्र रोग मा प्रयोग गरिन्छ
स्थानीय नाम:- सयपत्री
अंग्रेजी नाम:- African merigold
बैज्ञानिक नाम :- Tagetes erecta
संस्कृतीक नाम:-झंडू
वनस्पतिक नाम :-Asteraceace
उपयोग :-यस फूलको तेल बाट अतर बनाउने गरिन्छ |विभिन्न किसिमका सुगन्धित बस्तुहरु बनाउन प्रयोग गरिन्छ |
स्थानीय नाम:- तितेपाती,पाती
अंग्रेजी नाम:- Mug-wert
बैज्ञानिक नाम :- Artemisia Indica willd
संस्कृतीक नाम:-
वनस्पतिक नाम :-Compositae
उपयोग :-लुतो,घाउसफा गर्न ,जीउगनाएमा,एलर्जीभएमा,घुन किरा मार्न ,चाया हटाउन पेट बिग्रीएमा काटीएमा प्रयोग गरिन्छ |
स्थानीय नाम:-घिउकुमारी,पतकुवारी
अंग्रेजी नाम:- Barbadensis
बैज्ञानिक नाम :-Aloe Barbadensis Mill Vera
संस्कृतीक नाम:-घ्रीतकुमारी,ग्रीह्कन्या
वनस्पतिक नाम :-laliaceae
उपयोगी:-पेटको बिकार ,टाउको दुखेमा कमजोरी भएमा ,गानोगोला ,कलेजोको रोग महिनावरी गडबड ,आगोले पोलेको ,छालाको रोग जस्तो रोगहरुमा प्रयोग गरिन्छ |
स्थानीय नाम:- ऐसेलु
अंग्रेजी नाम:- Golden evergreen
बैज्ञानिक नाम :-
संस्कृतीक नाम:-
वनस्पतिक नाम :-Rosaceae
उपयोग:-आउ,चुर्ना,जुका परेमा ,सुत्केरीलाई दूध बढाउन,पखाला रोक्न ,बिष लागेमा ,रुघा जरो र रगत बग्ने बिरामीलाई उपयोग गरीन्छ |
स्थानीय नाम:- धतुरो
अंग्रेजी नाम:- Datura Matel Thern Apple
बैज्ञानिक नाम :- Datura metal
संस्कृतीक नाम:-शिबप्रिय ,धतुर
वनस्पतिक नाम :-Solanaceae
उपयोग :-छाला र नसको लागि,दम दुखाई,जुम्रा मार्न घाउ खटिरा,पितासय दुखेको सुनिएको ,मिर्गौला बिग्रिएको अण्ड सुनिएको जस्ता रोगमा प्रयोग गरिन्छ |
स्थानीय नाम:- सिस्नो
अंग्रेजी नाम:- Aitia degca Nettla
बैज्ञानिक नाम :- Urticadoica linn
संस्कृतीक नाम:-
वनस्पतिक नाम :-Urti Caceae
उपयोग :-कमजोरी भएको, रगत कम भए ,पिसाब बिग्रेमा आखा कमजोरी देखिएमा पर्योग गरिन्छ |
स्थानीय नाम:- घोट थाप्रे,घोडाटाप्रे
अंग्रेजी नाम:- Water Pennywork
बैज्ञानिक नाम :- Centella asiatica Urbansyn Hydroctylelinn
संस्कृतीक नाम:- ब्राम्ही.शारदा ,शोमबल्ली
वनस्पतिक नाम :- Ambelliferae
उपयोगीता:-स्मरण बढाउछ ,छाती दुखेमा ,खोकी ,यौन रोग ,अनिन्द्र ,निमोनिया ,स्वप्न दोस जस्ता रोग मा उपयोगी हुन्छ |
स्थानीय नाम:- अम्बा,बेलौती
अंग्रेजी नाम:- Guava
बैज्ञानिक नाम :-Psidium Guajava Linn
संस्कृतीक नाम:-पेरुक ,बहुबीज
वनस्पतिक नाम :-Myrtaceae
उपयोगिता:-फलले पेट सफा गर्ने ,पखाला लागेमा ,आउँपरेमा ठिक गर्छ |बोक्राले झाडापखाला ,टाउको दुखेको, छाति समातेको ठिक गर्दछ |
स्थानीय नाम:- कुरीलो,सतावरी
अंग्रेजी नाम:- wildasparagus
बैज्ञानिक नाम :- Asparagus Racemosus Willd
संस्कृतीक नाम:-शताबरी .नारायणी,शतमुली
वनस्पतिक नाम :-Lillaceae
उपयोगीता:-पेटमा जुगा चुर्नापरेमा ,रगतमसी,पेट दुख्ने दुधबढाउन ,घटिसमातेमा,जरो आएमा जस्ता रोगमा उपयोग गरिन्छ |
स्थानीय नाम:- लोठ सल्ला
अंग्रेजी नाम:- Himalayan Yew
बैज्ञानिक नाम :- Taxus Walli Chiana Zuce
संस्कृतीक नाम:-
वनस्पतिक नाम :-Taxaceae/pinaceae
उपयोगिता:-यसको तेल क्यान्सरको लागि महत्वपूर्ण औषदी हो |स्वासको रोग ,मुटुको रोग बाथको रोग ,जरो रुघाखोकी अपच र बन्ताको लागि उपयोगी हुन्छ |
स्थानीय नाम:- आसुरो
अंग्रेजी नाम:- Malabarnut
बैज्ञानिक नाम :- Justicia adha Toalrlinn
संस्कृतीक नाम:-बासा ,बासीक
वनस्पतिक नाम :-
उपयोगीता:-दम रोगि रक्त बिकार पित रोगी,मुटु दुखेमा ,स्वर बसेमा बान्ता भएमा कुष्ठरोग जस्ता रोगमा उपयोग गरिन्छ |
स्थानीय नाम:- टिमुर
अंग्रेजी नाम:- Zanthoxylum
बैज्ञानिक नाम :- Zanthoxylum Armatum
संस्कृतीक नाम:-
वनस्पतिक नाम :-Rutaceae
उपयोगिता:-पेटको गोला बायु भएमा ,शुल उठेमा ,रुघा खोकी ,झाडा पखाला अजीर्ण भएमा जुगा मार्न पर्योग गरिन्छ |
स्थानीय नाम:- तुलसी
अंग्रेजी नाम:- sacred
बैज्ञानिक नाम :- Ocimum Sancutum
संस्कृतीक नाम:-holy
वनस्पतिक नाम :-Laliatae
उपयोगिता:-रुघाखोकी ,जरो ,भोक जगाउनु शक्ति बढाउछ पिसाब पोलेमा मुख गनायेमा ,दात दुखेमा ,पेट फुलेको पिनास दम बढेमा रतन्धो, घटिदुखेमा जस्ता रोग मा उपयोगी हुन्छ|
स्थानीय नाम:- चुत्रो
अंग्रेजी नाम:- Bar Berry Back
बैज्ञानिक नाम :- Berbetis aristat Dc
संस्कृतीक नाम:-
वनस्पतिक नाम :-Berberidaceae
उपयोगित:-घाउ खटिरा ,आखा पकेमा ,बहुमुत्र भएमा ,कमल पित जरो खोकी ,टाउको दुखेमा एसको प्रयोग गरिन्छ |
स्थानीय नाम:- वर
अंग्रेजी नाम:- Banyan Tree
बैज्ञानिक नाम :- Ficus Benghalensisl
संस्कृतीक नाम:-बट,बडु ,बोधी
वनस्पतिक नाम :-Moraceae
उपयोगित:-घाउ खटिरा ,कम्जोरी बढी निन्द्रा लागेमा .दम बढेमा .आऊ परेमा, मुटु दुखेमा, पिसाब पोल्ने जस्ता रोगमा पर्योग गरिन्छ|
स्थानीय नाम:- पिपल
अंग्रेजी नाम:- Pipal Tree
बैज्ञानिक नाम :- Ficus Veligiosa Linn
संस्कृतीक नाम:-पिप्पल
वनस्पतिक नाम :-Moraceae
उपयोगित:-स्मरण सक्ति बढाउने ,मुर्छा पर्ने ,आखा पोल्ने ,हैजा लागे .सन्निपात ,आगोले पोलेको ,घाउ लुतो दाद जस्ता रोगमा पर्योग गरिन्छ|
स्थानीय नाम:- कण्ठकारी
अंग्रेजी नाम:- Yellow Berried
बैज्ञानिक नाम :- Solanum Surattense Burmf
संस्कृतीक नाम:-
वनस्पतिक नाम :-Solanaceae
उपयोगित:-नसा सुनिएमा दुखेमा र गर्न्थी बढेमा, दात दुखेमा ,टाउको दुखेमा, काटेका बा पोलेका घाउमा ,परिवार नियोजन को लागि जस्ता रोगको लागि उपयोगी छ |
स्थानीय नाम:- अमला
अंग्रेजी नाम:- Indiangooseberry
बैज्ञानिक नाम :-Emblica afficinalis
संस्कृतीक नाम:-
वनस्पतिक नाम :-phylanthos emblica
उपयोगिता:-आऊ ,अजिर्ण ,रगत बिकर ,पखाला, अपच ,कब्जियत कम्जोरी ,जरो आउदा गानो गएमा, उल्टी भएमा, दात आउने बखत यस को उपयोग गरिन्छ |
स्थानीय नाम:- उन्येउ
अंग्रेजी नाम:- Malefern
बैज्ञानिक नाम :- Dryoptrisco Chleata c.christ
संस्कृतीक नाम:-
वनस्पतिक नाम :-Dryopteris Leucocelyx/preridophyto
उपयोगित :-मुटु दुकेका बिरामी ,महिनावरी गिग्रेका महिला हरुलाई ,घाउ खटिरा मा घोटेर लेप लगाउदा फाइदा हुन्छ |
स्थानीय नाम:- मोथे,नागर मोथे
अंग्रेजी नाम:- Cyprus
बैज्ञानिक नाम :- Cyperus rotundus linn
संस्कृतीक नाम:-
वनस्पतिक नाम :-Diretec scartosus
उपयोगित :-पाचन सक्ति बढने ढुधबढने गुप्तरोग ,अजीर्ण,शुल उठनेझाडा पखाला ,ग्यास्टिक जस्ता रोगमा पर्योग गरिन्छ |
स्थानीय नाम:- चडिअमिलो/चरिअमिलो
अंग्रेजी नाम:- Indian Sorrel
बैज्ञानिक नाम :- Oxalis corniculatalin
संस्कृतीक नाम:-
वनस्पतिक नाम :-Oxalidaceae
उपयोगित :-पेट ढाडियेमा,अजीर्ण ,अरुचि ,दात आखा कपाल कान दुखने आन्द्रो निस्कने रोगमा उपयोगी हुन्छ |
स्थानीय नाम:- दुबो
अंग्रेजी नाम:-Barmudagrass
बैज्ञानिक नाम :-Synodon Lactylon
संस्कृतीक नाम:-
वनस्पतिक नाम :-Creeping cyundan
ओपयोगिता:-आखा कमजोरी,मुख ,छाती र पिसाब बिग्रने,धातु रोग जरो आउने हात गोडा पोल्ने मुटु दुखने जस्ता रोगमा उपयोगी हुन्छ |
स्थानीय नाम:- तितेकरेला
अंग्रेजी नाम:-Bitter gourd
बैज्ञानिक नाम :-Momordica charantia
संस्कृतीक नाम:-करबेलल्क,कट्फला
वनस्पतिक नाम :- Cucurbitaceace
चिनी रोग ,पथरी जुका कमल पित अमलपित,आखा पोल्ने ,फियो बढेको ,कान पाकेको ,ग्यास्टिक, नाक खुलाउने, जस्ता रोगमा उपयोग हुन्छ |
स्थानीय नाम:- कर्कलो
अंग्रेजी नाम:-Colocassia
बैज्ञानिक नाम :-Escolent root/colocasia esualenta
संस्कृतीक नाम:-
वनस्पतिक नाम :-Ataceae
उपयोगित:-अन्धो निस्कने ,पखाला लागेको मा आखाको कम्जोरी पिसाब पोल्ने बिरामी को लागि हितकारी छ |
स्थानीय नाम:- थाकल,थकैलो
अंग्रेजी नाम:-Prickly poppy,Mexican Poppy
बैज्ञानिक नाम :-Argemone mexicana
संस्कृतीक नाम:-स्वर्णछीरी,पितदुग्धा
वनस्पतिक नाम :- Papaveraceace
उपयोगिता :-कम्जोरी ,शितलता पर्दान गर्ने ,आखा पोल्ने चाकर आउने ,झाडापखालाका बिरामी लाई पनि ठिक गर्दछ |
स्थानीय नाम:- पथ्थर चटा
अंग्रेजी नाम:-Sprout leaf plant
बैज्ञानिक नाम :-Bryopbyllum Pinnatum
संस्कृतीक नाम:-पर्नबिज,रक्त कुसुम
वनस्पतिक नाम :-Crassulaccac
उपयोगिता:_पथरी पागल्न्म मदत पुरेउछ,
स्थानीय नाम:- ठोलो ओखती
अंग्रेजी नाम:-
बैज्ञानिक नाम :-
संस्कृतीक नाम:-
वनस्पतिक नाम :-
उपयोगित :-सुत्केरी महिला हरुलाई बढी हितकारी छ|
स्थानीय नाम:- चिराइतो
अंग्रेजी नाम:-Chiretta/Swertia Corniculata
बैज्ञानिक नाम :-
संस्कृतीक नाम:-
वनस्पतिक नाम :-
स्थानीय नाम:- रुद्राक्ष
अंग्रेजी नाम:-
बैज्ञानिक नाम :-
संस्कृतीक नाम:-
वनस्पतिक नाम :-
स्थानीय नाम:- भ्याकुर
अंग्रेजी नाम:-
बैज्ञानिक नाम :-
संस्कृतीक नाम:-
वनस्पतिक नाम :-
स्थानीय नाम:- अडिर
अंग्रेजी नाम:-Castor oilplant
बैज्ञानिक नाम :-Recinus Communis
संस्कृतीक नाम:-उतनोप्रत्रक ,घन्धबरहस्त
वनस्पतिक नाम :-Euphorbiaceae
स्थानीय नाम:- कोइरालो
अंग्रेजी नाम:-Bouhinia
बैज्ञानिक नाम :-Baubinia variegata
संस्कृतीक नाम:-काचनार,चमरिक
वनस्पतिक नाम :-Cacsalpiniaceae
उपयोगिता :-रक्तपित,रक्त प्रदत ,शुल ,छालारोग,चोटपटक निलडाम ,पखाला लागेमा पेट दुखेमा जुका परे बिस लागे चिनी रोगमा पनि उपयोगी छ
स्थानीय नाम:- चिया
अंग्रेजी नाम:-
बैज्ञानिक नाम :-
संस्कृतीक नाम:-
वनस्पतिक नाम :-
स्थानीय नाम:- चुस्ने फूल,गुड्हल
अंग्रेजी नाम:-
बैज्ञानिक नाम :-
संस्कृतीक नाम:-
वनस्पतिक नाम :-
उपयोगिता:-
स्थानीय नाम:- जाई फूल
अंग्रेजी नाम:-
बैज्ञानिक नाम :-
संस्कृतीक नाम:-
वनस्पतिक नाम :-
उपयोगिता:-मुख तथा घटीमा घाउ खटिरा आएमा यसको पात चपाएर खाएमा ठिक हुन्छ |
स्थानीय नाम:- पारिजात
अंग्रेजी नाम:-Night Jasmine/nyctanthes arbor tristis
बैज्ञानिक नाम :-
संस्कृतीक नाम:-
वनस्पतिक नाम :-
उपयोगिता:
स्थानीय नाम:- ल्वाङ फूल
अंग्रेजी नाम:-
बैज्ञानिक नाम :-
संस्कृतीक नाम:-
वनस्पतिक नाम :-
उपयोगिता :-रक्त चाप को बिरामी हरुलाई यसको पर्योग गरिन्छ |
स्थानीय नाम:- अलैची
अंग्रेजी नाम:-Greater Cardamom
बैज्ञानिक नाम :-Amomum Subulatum
संस्कृतीक नाम:-स्थुलैला,बहुला
वनस्पतिक नाम :-Zingiberaceae
उपयोगिता :-
